حياتِ ما يكى سفر است
در زمستان و به شب،
و گذرگاهِ خود را در آسمانى مىجوييم
كه در آن فروغى نيست.
سرود گاردهاى سويس
۱۷۹۳
سفر، خاصيت دارد. تخيل را به كار مىاندازد. الباقيش چيزى جز سرخوردگى و خستگى نيست. سفرِ ما يكسر سفرى خيالى است. نيرويش از همين است.
از حيات به ممات مىرود. آدميان، جانوران، شهرها و اشيا، يكسره تصورى است. اين يك رمان است، چيزى جز سرگذشتى ساختگى نيست. قاموسِ ليتره كه هيچ وقت اشتباه نمىكند اين جور مىگويد.
از اين گذشته، اين كارى است كه از همه كس ساخته است. همين بس است كه چشمهايش را ببندد.
رمان آن طرفِ زندگى است.
فردينان سلين، لويى نام مستعارِ لويى فردينان دتوش (۱۸۹۴-۱۹۶۱)، نويسنده و پزشكِ فرانسوى. در كوربويه، واقع در حومهى پاريس، زاده شد. در رشتهى پزشكى تحصيل كرد و سالهاى ۱۹۲۴-۱۹۲۸ را در سفر گذراند و طبابت كرد و در زمينهى پزشكى به پژوهش پرداخت. در بازگشت به فرانسه، به قصدِ درمانِ تهىدستان، در درمانگاهى در كليشى به كار مشغول شد. نخستين رمانِ نيهيليستى او، سفر به اعماق ظلمت (۱۹۳۲) بود. پس از آن رمانهاى مرگِ قسطى (۱۹۳۶) و دستهى خيمهشببازى (۱۹۴۴) را نوشت. نظريهى بىرحمانهى انسانستيزِ سلين، بهويژه نوشتههاى يهودستيزش، سبب شد كه او را در اواخرِ ۱۹۳۰ به همدستى با نازىها متهم كنند؛ هر چند به واقع، سلين را بايد انديشمندى صلح طلب دانست. در ۱۹۴۴ [براى حفظِ جانِ خود] به آلمان گريخت. در ۱۹۵۰، پس از اعلامِ حكمِ تبرئهاش از سوى دولتِ فرانسه، به وطنِ خود بازگشت. تجربههاى او در تبعيد، در رمانِ قلعه به قلعه (۱۹۵۷)، و نيز دو اثرِ بعدىاش، بازتاب يافته است. نوشتههاى او به سببِ نوآورىهاى سبكى و نگرشِ پوچ گرايانهاش ارزشمند است.
۱. ترجمه، با تغييراتى در نحوِ بيان، از Encarta، ويراستِ ۲۰۰۴.
۲. عنوانِ اين رمان را به صورتهاى زير ترجمه كردهاند:
■ با عنوانِ مسافرت به عمقِ ظلمت، در دايرة المعارف فارسى.
■ با عنوانِ سفرى به آخر شب، پيشنهاد جلال آل احمد، در كتابِ ارزيابىِ شتابزده.
■ با عنوانِ سفر به نهايت شب، پيشنهادِ احمد شاملو.
■ با عنوانِ سفر به انتهاى شب، كه از همه شناختهتر است، پيشنهادِ فرهاد غبرايى.