دهكده ،ـ
۱۷ مرداد ۱۳۷۳
دوست محترم مهربان نكتهسنج، آقاى احمد خوشبين عزيز
باسلام و احترام بسيار،
نامه مثل هميشه سرشار از محبت و دقتتان كه به تاريخ ۲۱/۲ التفات فرموده بوديد تازه امروز عز وصول بخشيد. تا صبح ۲۸ ارديبهشت كه بنده ازتهران مىرفتم نرسيده بود زيرا در رژيم انقلابىمان براى ارسال پست از لاكپشت استفاده مىشود كه خود انقلابى در امر چاپارى است، و البته همينكه به هرحال رسيده بايد شاكر و سپاسگزار باشم چرا كه معمولا نامههاى مرا نمىرسانند!ـ در هر صورت، ديروز كه به تهران برگشتم نامه سركار هم جزو دو سه نامهئى كه در ظرف دو ماه و نيم تاخير واصل شده بود زيارت شد!
با دنيائى سپاس و تشكر از اينهمه مواظبت و دلسوزى و حوصله و دقتى كه هر بار در نهايت گشادهدستى صرف سطر به سطر كتاب كوچه مىفرمائيد در نهايت توقير مراتب زير را به پاسخ نامه اخيرتان مصدع مىشوم:
۱. دركتاب كوچه ناگزير جز در موارد كاملا استثنائى مجالى براى پرداختن به فرهنگ مردم نقاط ديگرى جزتهران نيست، چراكه تصديق مىفرمائيد اين كارعملا ازدايره امكانات ناچيز ما خارج است و با وسعت دامنه لهجهها و گويشهاى مختلف در محدوده جغرافيائى ايران پرداختن به همه آنها در حجم ناچيز اين تأليف امرىست كه تصور آن را هم به خيال راه نمىتوان داد.
تنها راه عملى كار اين است كه علاقهمندانى نظير آنجناب در هرمنطقه مستقلا به گردآورى فولكلور ناحيه اقدام ورزند. در نتيجه بايد به عرض برسانم مترادفاتى نظير “اله چو بازى” (ص۳۱۴۰/الف، ج۶) كه لطف فرمودهايد قابل استفاده و درنهايت شرمندگى مثلا مترادفهاى ص۶۶۲ و ۶۷۲ همين جلد به دليلى كه عرض شد ناگزير غيرقابل استفاده مىماند.
۲. مدخلهائى از قبيل گيردادن و امثال آن با تشكر از يادآورى حضرتتان در رديف خود(و مثلا اينجا درحرف گاف) خواهد آمد.
۳. درمورد كلمه بخو البته حق با جنابعالىست اما بخوبر و بخوبريده اصطلاحا به معنى طراركارآزموده به كارمىرود.
۴. در مدخلهائى نظير”سرانداز” و امثالهم هنوز مردديم معانى غير رايج درمصطلحات تودهشان را هم ـ از آن قبيل كه شما ذيل مدخل۹۶۷ ج۷ آوردهايد ـ ذكركنيم يانه. توضيح جنابعالى ما را به اخذ تصميم نهائى تشويق كرده است. ازاين بابت ممنونيم.
۵. در مورد اصطلاح ج۷ ص۹۶۷ بايد عرض كنم گويا آنشخص واقعا شش انگشت داشته و وجه تسميهاش مربوط به تخصص او درخفه كردن اشخاص نبودهاست.
۶. لعيا كه درمدخل ۳۴۱۳ ص ۸۱۵ ج ۶ آمده با خواهر راحيل همسر يعقوب ارتباطى ندارد.
آقاى خوشبين عزيز، بار ديگر تشكرات مرا بپذيريد و ما را از راهنمائىهاى گرانبهاىتان محروم نفرمائيد. يادداشتهائى نظير آنچه ذيل مدخل انگور مرقوم داشتهايد مورد كمال استفاده واقع شد جز اينكه از آوانويسى تورك دچاراشتباه شدهايم كه آيا torak درست است يا چنانكه مرقوم داشتهايدtoark ، حال آنكه فارسى آن را تورك مرقوم فرمودهايد:
به سكون دوم و فتح سوم.
خواهان تندرستى و بهروزى شما
احمد شاملو