آثار: گفتگوها

– از همه چيز صحبت كرديم جز نقد شعر … يك‏جا گفته‏ايد ما منتقد نداريم.
       – فراموش كنيد. بايد آن گفته را اصلاح كنم. ما البته سابقه نقد هنرى نداشته‏ايم مثلاً نقد شعر، كه اگر داشتيم هم به درد نقد شعر امروز نمى‏آمد. در اين باب هم به تف�…

– به نظر شما شعر هنرى آزاد است يا ملتزم؟
       – اصولاً هنر ملتزم نيست يعنى هيچ‏گاه التزام و تعهد نقشى در آفرينش هنرى بازى نمى‏كند. التزام امرى شخصى و فردى است. در موسيقى موزار هيچ تعهدى به چشم نمى‏خورد و مى‏توان گفت آثار او فقط موسيقى خا…

– فروغ مى‏گفت زندگى شاعر بايد مصداق كامل اشعارش باشد.
       – حرف تازه‏ئى نيست. لابد بارها صفت «واعظ غير متعظ» را شنيده‏ايد. كسى كه برخلاف آنچه مى‏گويد زندگى مى‏كند حقه‏باز و نابكار است. كسى كه با خودش روراست و …

– به عقيده شما ادبيات اروپائى در شعر امروز ما بيشتر تأثير گذاشته يا ادبيات قديم خودمان؟
       – قطعاً منظورتان از ادبيات اروپائى، شعر آن ديارها است. اما با فرمايش شما كه مال خودمان را «ادبيات قديم» خوانديد كاملاً موافقم. برمى‏گردد به …

– شعر منثور را شما رواج داده‏ايد. به نظر من با اين‏كه در اين ده پانزده سال اخير حداقل سالى صد مجموعه شعر منتشر مى‏شود حتا يك نفر هم نتوانسته در اين قلمرو موفقيتى نسبى كسب كند در حالى كه در همين مدت كسانى كه موزون سروده‏اند به موفقيت‏هائى دست يافته‏اند كه تعدادشان كم نيست. دل…

– با تعريفى كه شما از شعر به دست مى‏دهيد رمان هم مى‏تواند جاى جاى شعر باشد.
       – رمان و فيلم و حتا ورزش. در مسابقات بين‏المللى پاتيناژ – اگر اشتباه نكنم سال 80 – دو شعر بسيار زيبا ارائه شد كه من نوارى از آن را دارم. يكى عشقى يكسويه …

 – آقاى شاملو، سال‏ها است كه بخش مهمى از وقت و نيروى شما صرف كار بر روى فرهنگ توده مى‏شود. مى‏شود براى ما در خصوص شعر عامه صحبت كنيد؟
       – در اين زمينه من مواد بسيار زيادى گرد آورده‏ام: ترانه و تصنيف و چيستان و اوراد و اذكار و بسيارى …

– ممكن است درباره آخرين برداشت‏هاى‏تان در مورد شعر صحبت كنيد؟
       – نمى‏دانم اين خوب است يا بد، اما سال‏هاى درازى است كه برداشت‏هاى من تغيير نكرده. به خلاف ِ اميدها و آرزوها كه با بالا رفتن سن و نزديك شدن به انتهاى راه به‏كلى ديگ�…

 (بر چاپ‏هاى اول و دوم)

       آن طلوع درخشان را غروبى دير پاى در پى بود كه شامى بى ستاره را خبر مى‏داد. از نيما تا اخوان، از اخوان تا شاملو، و جويبارهاى كوچك و بزرگى كه از اين سرچشمه‏هاى سرشار اما گونه‏گون سيراب و در خم هر سنگ به شهر سنگستان فرومى&rlm…

 – شعر چيست و آن را چه‏گونه تعريف مى‏كنيد؟
    – يك‏بار كوشيدم با پر حرفى بسيار به همين سوآل شما جوابى بدهم ولى اين‏بار جوابم خيلى كوتاه است: «تعريف همه چيز محدود به زمان و مكان است.» – والسلام. چيزى را كه هر از چندى تعريف تازه&rl…